Zamki i strażnice Orlich Gniazd cz IV

Jadę do Będzina Miasta. Pogoda paskudna, zimno i pada deszcz.

Gotycki zamek w Będzinie stanowił naj­dalej na zachód wysuniętą część systemu obronnego Orlich Gniazd. Jednak samo jego wzgórze zamieszkiwano już w okresie kultury łużyckiej (VII w. p.n.e,). Inicjatorem budowy zamku był król Kazimierz Wielki. Wcześniej, za panowania koła Bolesława Wsty­dliwego, istniał tu drewniano-ziemny gród spalony przez Tatarów w 1241 r. Najstarszą częścią obiektu jest cylindryczna wieża z II pół. XIII w. Na jej szczycie znajduje się taras widokowy. Tuż obok wznosi się druga wieża i czterokondygnacyjny dom mieszkal­ny. Zamek posiada podwój­ną linię murów obronnych oraz ozdobny mur arkado­wy. Dawniej od zach. przy­legało do niego podzamcze z czworoboczną basztą, wieżą bramną oraz trze­cią linią murów będących już elementem fortyfikacji miejskich. Dzisiejszy wygląd zamku jest wynikiem odbu­dowy i rekonstrukcji. Od 1956 r. mieści się w nim oddział Muzeum Zagłębia. W zamku prezentowana jest stała wystawa dawnej broni i dzie­jów Będzina. Wśród ponad 340 eksponatów znajdziemy m.in. broń białą, miotającą, palną oraz zbroje, tarcze i kolczugi. Przy zamku działa Bractwo Rycerskie Kasztelanii Będzińskiej.

Z zamku udaję się do Pałacu Mieroszewskich.

Muzeum Zagłębia w Będzinie zostało utworzone w 1956 roku z inicjatywy Towarzystwa Opieki nad Górą Zamkową, Towarzystwa Muzeum Zagłębia Dąbrowskiego w Będzinie i Miejskiego Społecznego Komitetu Odbudowy Zamku. Otwarcie placówki nastąpiło z okazji 600. rocznicy uzyskania praw miejskich przez Będzin. W latach 1945 – 1983 muzeum mieściło się tylko w zamku i była to pierwsza placówka muzealna na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. W 1983 otwarto drugą placówkę w XVIII wiecznym zespole pałacowo-parkowym rodziny Mieroszewskich w Będzinie – Gzichowie. W skład struktury organizacyjnej muzeum wchodzą następujące działy:

1. historii
2. archeologii
3. etnografii
4. broni i uzbrojenia
5. upowszechniania
6. plastyczno – techniczny
7. finansowo – administracyjny
8. biblioteka

Teraz przez Sosnowiec jadę do Sławkowa.

Sławków jest z jednym z niewielu miast w Polsce, które może pochwalić się ponad siedemsetletnią historią otrzymania praw miejskich, które uzyskał najprawdopodobniej w 1286 r. Historia osady sławkowskiej sięga jednak okresu dużo wcześniejszego o czym świadczą różnorakie podania i zapisy historyczne, zabytki oraz sławkowska kultura. Jak głosi legenda założycielem miasta był rycerz o imieniu Sławko i od niego też powstała nazwa osady. Sławków leżał przy szlaku handlowym z Wrocławia do Krakowa, dzięki czemu mógł się systematycznie rozwijać. Jednak to nie jedyne związki z tymi znanymi i potężnymi, zarówno przed wiekami, jak i teraz miastami. W XIII w. po tym jak sławkowscy rzemieślnicy walnie przyczynili się do odbudowy Krakowa, zniszczonego po najazdach tatarskich w latach 1241 i 1259 narodziło się powiedzenie, że "o sławkowskim chlebie Kraków budowano. Miasto przez wieki znane było także z wydobywania kruszców cynku i ołowiu, które przetapiane były na miejscu. Sławków przez wszystkie wieki swojego istnienia przechodził zarówno przez lata świetności, jak i okresy uśpienia, a w jego historii znalazło się wiele wątków ciekawych, jak choćby opowieść o tym, jak w 1697 r. w sławkowskiej karczmie król Polski August II Mocny wyginał podkowy. Były także wydarzenia bohaterskie, jak proklamowanie w 1905 roku Republiki Sławkowskiej, jako sprzeciwu wobec zaborcy carskiego. Obecnie Sławków to niewielkie, blisko siedmiotysięczne miasto w województwie śląskim, leżące przy drodze krajowej 94 z Katowic do Krakowa. Wszystkich odwiedzających urzeka niepowtarzalną atmosferą, wiekową historią i kulturą oraz piękną, unikalną przyrodą.

Wyjątkowym miejscem w Sławkowie jest Rynek o średniowiecznym układzie architektonicznym, z przyległymi do niego uliczkami, ciekawymi budynkami z dachami dwuspadowymi oraz podcieniami wspartymi na kolumnach. Austeria Miejska w Sławkowie Pierwochą Zwana - to oficjalna urzędowa nazwa karczmy położonej w Rynku Sławkowskim pod numerem policyjnym 2, używana od chwili jej wzniesienia, czyli najprawdopodobniej w 1781 roku do utraty przez Sławków praw miejskich w 1870 roku. Świadczy ona dobitnie o komunalnej własności obiektu oraz o jego miejskim charakterze.

Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego, pierwotnie Jana Chrzciciela. Badania archeologiczne prowadzone przy świątyni wskazują, iż świątynia zaczęła być budowana w XIII w. w miejscu dwunastowiecznego cmentarza, na którym grzebano ludzi z tzw. starego Sławkowa, czyli osady przedlokacyjnej. Wnętrze prezbiterium jest dwuprzęsłowe, sklepione krzyżowo- żebrowo. Skrzyżowane żebra zdobią tzw. zworniki sklepieniowe, pokryte płaskorzeźbami Baranka i róży. Prezbiterium z nawą główną łączy gotycka arkada tworząc tzw. arkę tęczową. Nawa stanowiąca zwarte wnętrze, przykryta jest drewnianym, otynkowanym stropem, ozdobionym polichromią ze sceną ukoronowania Najświętszej Marii Panny i wizerunkami czterech ewangelistów: św. Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. W wieży, której mury wynoszą 2,70 m grubości, i na której zawieszone są dzwony, znajduje się kwadratowa kruchta. Miała ona dawniej, tak jak i cały budynek kościoła charakter obronny. Obecnie przykrywa ją hełm barokowy z podwójną glorietą. Do ściany zachodniej nawy przylega empora chóru muzycznego, wspartego na 4 drewnianych słupach i 2 przyściennych kolumnach z kamienia, z szesnastogłosowymi organami, wybudowanymi w 1954 r.

Zamek biskupów krakowskich jest jednym z najstarszych murowanych założeń obronnych w Polsce południowej, datowany na drugą połowę XIII wieku. Jest jednym z najstarszych reliktów przeszłości i cennym zabytkiem. Do dnia dzisiejszego oprócz ruin wieży mieszkalnej, budynku bramnego i pozostałości murów pierwotnego założenia zachował się wał ziemny i fosa oraz odkopane przy pracach archeologicznych tajemne przejście. Odkryte relikty stanowią jeden z najcenniejszych zabytków tego typu w Polsce, a zarazem jeden z najstarszych przykładów murowanej architektury obronnej na terenie Polski. Pierwotne założenie zamku było bardzo nowatorskie, gdyż analogie tego typu obiektów nie występują w Małopolsce, a dopiero w architekturze obronnej książąt śląskich m.in. zamek na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu i zamek na Ostrówku w Opolu.

To już koniec wycieczki wracam Busem do Sosnowca i PKP do Częstochowy.