Frombork - Miasto Kopernika

Z dziennika podróży Michała – Frombork – Miasto Mikołaja Kopernika:

Po zwiedzeniu Zamku Krzyżackiego w Malborku, poruszamy się dalej śladami Mikołaja Kopernika udając się do Fromborka. Miasta, w którym Mikołaj Kopernik spędził 33 lata swojego życia, tu napisał prawie 500 lat temu swoje dzieło „ O obrotach ciał niebieskich”. W tym mieście zmarł i został pochowany w katedrze.

Pierwsza wzmianka o Fromborku (niem. Frauenburg) pochodzi z 1278 roku. Kiedy w 1275 roku Prusowie spalili katedrę w Braniewie ówczesny biskup warmiński Henryk Fleming postanowił przenieść kapitułę warmińską do Fromborka. Na wzgórzu zbudowano katedrę, a nad brzegiem Zalewu Wiślanego miasto. W 1275 r. zakończono budowę świątyniami, a całość nosi odtąd nazwę Wzgórza Katedralnego. Prawa miejskie Frombork uzyskał w 1310 roku. We Fromborku przebywał Mikołaj Kopernik, który jako kanonik kapituły warmińskiej żył i pracował na Wzgórzu Katedralnym od 1510 do 1543 roku. Właśnie tutaj Mikołaj Kopernik opracował dzieło "De Revolutionibus", które odmieniło dotychczasowe pojęcia o wszechświecie..

Zwiedzanie rozpoczynamy od dawnego pałacu biskupiego, w którym mieści się obecnie Muzeum Mikołaja Kopernika - budowla gotycko - barokowa położona w południowo - wschodnim narożniku Wzgórza Katedralnego. Pałac spłonął w 1945 r., odbudowany w latach 1965 - 1970. Mieści główne sale ekspozycyjne Muzeum. Można tam obejrzeć pamiątki po wielkim astronomie i liczne wystawy. Oglądając obraz Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem „ należy zwrócić uwagę, że w wieży nie znajdowało się obserwatorium Kopernika, a tylko jego mieszkanie w obrębie murów na wypadek działań wojennych.

Następnie udajemy się do Planetarium mieszczącym się w przyziemiu dzwonnicy zwanej Wieżą Radziejowskiego. W przyziemiu mieści się planetarium. Wyposażone w aparaturę firmy Carl Zeiss wyświetla na kopule o średnicy 8 m obrazy nieba widoczne z dowolnego miejsca na Ziemi, pory dnia i roku. Przedstawia na sztucznym niebie drogę Słońca, planet, komet i sztucznych satelitów oraz obrazy ponad 6000 gwiazd.

Po około 40 minutowym pokazie w planetarium udajemy się na zwiedzanie dzwonnicy zwanej Wieżą Radziejowskiego - najwyższa budowla Wzgórza Katedralnego, gotycko - barokowa (XVI - XVII w.).

Spłonęła w 1945 r., odbudowana w latach 1972 - 1973. Na wyższych kondygnacjach prezentowane są wystawy sztuki współczesnej. Na uwagę zasługuje również unikatowe wahadło Foucaulta umieszczone w Wieży Radziejowskiego, służące do naocznego stwierdzenia obrotowej natury Ziemi. Jest to kula zaopatrzona w rylec, zawieszona na linie o długości kilkudziesięciu metrów. Francuski uczony Jean Bernard Leon Foucault dzięki temu urządzeniu udowodnił, że Ziemia wykonuje ruch obrotowy wokół własnej osi.

Na wysokości 70 m n.p.m. znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Fromborka i okolic. Podziwiamy gród Kopernika i Zalew Wiślany w całej okazałości..

Oglądamy również Wieżę Kopernika:

Wieża Kopernika to najstarszy element fortyfikacji Wzgórza Katedralnego. Zbudowana przed 1400 r., wyższe kondygnacje wielokrotnie przebudowywane w XV - XVIII w., spalona w 1945 r., rekonstruowana - prace zakończono w 1965 r. Wieża była własnością Mikołaja Kopernika w latach 1504 - 1543. W wieży znajduje się ekspozycja pt. Gabinet uczonego doby renesansu - wystrój zabytkowego wnętrza ma przypominać pracownię Mikołaja Kopernika.

Jest już późno i ostatnim miejscem, które zwiedzamy jest średniowieczna, gotycka katedra - Bazylika Archikatedralna pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apostoła.

Bazylika Archikatedralna - to wyjątkowy obiekt architektoniczny - najstarsza budowla fromborskiego Wzgórza. Zbudowana w latach 1329 - 1388. Posiada kilka przybudówek, w tym dwie kaplice: św. Jerzego (tzw. Kaplica Polska) i Zbawiciela (zwana kaplicą Szembeka). W katedrze znajdują się jedne z najsłynniejszych w kraju organy barokowe.

Do niedawna jedynie przypuszczano, że grób astronoma może znajdować się pod posadzką archikatedry. W 2005 roku archeolodzy ogłosili odnalezienie szczątków Mikołaja Kopernika. Pomogły im w tym ustalenia, że zwyczajowo kanoników chowano u stóp ołtarza, którym się opiekowali. Kopernik opiekował się, jako kanonik ołtarzem Świętego Krzyża. Dzięki porównaniu wydobytej czaszki z portretami astronoma stwierdzono niemal ze 100-procentową pewnością, że odkryto szkielet Kopernika. Udało się zrekonstruować twarz 70-letniego astronoma.

Powtórną wizytą przy płycie upamiętniającej Mikołaja Kopernika i spojrzenie przez szklaną posadzkę na trumnę z prochami Wielkiego Polaka kończy się nasz pobyt we Fromborku.

Michał Krajnik