Na Pałukach – W poszukiwaniu Leszka Białego - 2009 rok

Na Pałukach – W poszukiwaniu Leszka Białego - 2009 rok

Pałuki to historyczna kraina, część północnej Wielkopolski. Jej stolicą jest Żnin. Charakterystyczne dla tych terenów są lekko pofałdowane krajobrazy. Będąc w tych stronach czeka wiele atrakcji: przejażdżka kolejką wąskotorową, zwiedzenie w Biskupinie czy parku dinozaurów w Rogowie. Na Pałukach nie brak charakterystycznych dla polskiego krajobrazu dworków i pałaców. Miłośnicy aktywnego wypoczynku znajdą tu doskonałe przestrzenie do jazdy na rowerze i akweny dogodne dla kajakarstwa i innych sportów wodnych.

Na Pałukach wybraliśmy wieś Kamratowo, położoną na skraju lasu i jeziora. Cisza, spokój i z dala od cywilizacji a jednocześnie niewielkie odległości od miejsc, które chcieliśmy zwiedzić to dodatkowe zalety pobytu w Kamratowie. Żnin, kolejka wąskotorowa, Biskupin, skanseny, Gniezno i wiele innych miejsc opiszemy w naszym krajtroterskim dzienniku.

" Zbrodnia gąsawska, nazywana także krwawą łaźnią w Gąsawie to nazwa wydarzeń, z jesieni 1227 roku w Gąsawie. Podczas zjazdu władców Leszka Białego, Władysława Laskonogiego, Henryka Brodatego i Konrada mazowieckiego doszło do najazdu Świętopełka pomorskiego na łaźnię, w której przebywali.

Śmierć Leszka Białego zamordowanego pod Gąsawą jesienią 1227 roku stała się wydarzeniem zamykającym pewną epokę w dziejach Polski Piastów. Leszek Biały był ostatnim księciem krakowskim, który zachował resztki zwierzchnictwa nad pozostałymi Piastami.

Śmierć Leszka nastąpiła w okolicach Gąsawy (właściwie w odległym o jakieś dwa kilometry w kierunku Gniezna Marcinkowie). Napad przeprowadzono w dniu 24 listopada wczesnym rankiem. Celem napastników od początku nie było porwanie książąt, lecz ich zamordowanie, o czym świadczą dotkliwe rany bezbronnego Henryka Brodatego, który zaskoczony w łożu ocalał tylko dzięki poświęceniu rycerza Peregryna z Wiesenburga, który zasłonił go własnym ciałem. Mniej szczęścia miał Leszek Biały, który przebywał w tym samym czasie w łaźni. Zdołał on wprawdzie z kilkoma towarzyszami dopaść koni i rozpocząć ucieczkę w kierunku Gniezna, ale pogoń była coraz bliżej. Nagła zmiana temperatur, strach wobec zagrożenia życia, adrenalina - wszystko to spowodowało, że Leszek nie wytrzymał trudów ucieczki i zmarł na apopleksję lub zawał serca."

Patrząc na pomnik Leszka Białego widać wbitą w plecy strzałę a więc i teorii na temat śmierci jest kilka.

Pomnik Leszka Białego znajduje się w Marcinkowie Górnym, przy drodze z Gąsawy do Gniezna.

Jednak właściwe miejsce gdzie został zamordowany Leszek Biały znajduje się trochę dalej. Jadąc z Gąsawy w kierunku Gniezna, przy pomniku Leszka Białego trzeba skręcić w prawo. Po przejechaniu przez wieś trzeba wjechać w drogę między polami i jadąc zobaczymy miejsce oznaczone krzyżem odbudowanym przez społeczeństwo Gąsawy w 780 rocznicę śmierci Księcia Leszka Białego. Obok znajduje się kamień z płytą upamiętniającą to miejsce. Na płycie jest napis:

„Leszek Biały – książę krakowsko-sandomierski, urodzony w 1184 lub 1185 r. zginął 24 listopada 1227 roku, pod Marcinkowem Górnym w niedaleko Gąsawy. Syn Kazimierza Sprawiedliwego i Heleny. W 1194 wprowadzony przez możnych na tron krakowski. Toczył walki z Mieszkiem Starym o Kraków. Po śmierci Mieszka i wygnaniu z Krakowa Władysława Laskonogiego, Leszek Biały objął trwałe rządy (1202r.). Popierając Władysława Laskonogiego w jego sporach z Władysławem Odonicem wziął udział w zjeździe w Gąsawie 1227 r., w trakcie, którego został zamordowany z inicjatywy Świętopełka.”