Kudowa Czermna - Kaplica Czaszek
Kudowska Kaplica Czaszek
Kaplica Czaszek to Zbiorowa Mogiła! Wielki Grobowiec!
Niewielka barokowa kaplica murowana, usytuowana została pomiędzy kościołem św. Bartłomieja a wolnostojącą dzwonnicą. Ściany i sklepienie wnętrza kaplicy pokrywa ok. 3 tys. ciasno ułożonych czaszek i kości ludzkich, ofiar wojen oraz epidemii chorób zakażnych. Dalsze 20–30 tys. szczątków leży w krypciepod kaplicą. Na ścianie głównej znajduje się ołtarz z barokowym krucyfiksem,na którym leżą ciekawsze okazy czaszek. Wśród piszczeli i czaszek ułożonych warstwami przy ścianach kaplicy znajdują się dwie drewniane rzeźby aniołów, jeden z trąbką i napisem łacińskim "Powstańcie z martwych", drugi z wagą i napisem łacińskim "Pójdźcie pod sąd".
Kaplicę zbudował w latach 1776 - 1804 ksiądz Václav Tomášek, z pochodzenia Czech, proboszcz parafii w Czermnej. Po prusko-austryjackiej wojnie trzydziestoletniej, wojnie siedmioletniej w latach 1756-1763, płytko pod ziemią i na powierzchni znajdowano niepochowane szczątki ludzkie. W roku 1776 ks. Tomášek z grabarzem J. Langerem i kościelnym J. Schmidtem zaczęli wygrzebywać znajdujące się płytko pod ziemią szczątki. Nie spodziewali się, że natrafią na tak dużą ilość ludzkich kości. Ksiądz Tomášek postanowił wydobyć wszystkie szczątki. Polecił grabarzowi i kościelnemu oczyścić, wybielić kości wraz z czaszkami i zgromadzić w kaplicy. Ten fakt oraz doznany wstrząs podczas zwiedzania w 1775 roku katakumb w Rzymie zrodził pomysł wybudowania kaplicy ossoarium. Budowę kaplicy wspomaganą przez Leopolda von Leslie rozpoczęto w 1776 roku. Po wybudowaniu kaplicy ks. Tomaszek z grabarzem Langerem przez blisko 20 lat zbierali w rejonie Kudowy, Dusznik i Polanicy ludzkie szczątki i gromadzili je. Prace przy wystroju kaplicy trwały do 1804 roku. Przejęci spotkaniem z przemijalnością świata i śmierci, ks. Tomaszek i grabarz Langer postanowili, aby 20 lat po śmierci ich szczątki też spoczęły w tym miejscu. Ks. Tomášek zmarł w 1804 r.
W kaplicy znajdują się czaszki: ks. Tomáška, grabarza Langera, sołtysa Czermnej i jego żony, kość udowa wysokiego, mniej więcej dwumetrowego Szweda i charakterystycznie zbudowana czaszka Tatara, czaszka ze zmianami chorobowymi oraz źle zrośnięte kości kończyn i przestrzelona czaszka sołtysa Martinca. W czasie wojny siedmioletniej (1756–63) sołtys przeprowadzał wojska austriackie przez Błędne Skały, za co został rozstrzelany przez Prusacy. Jego żona zginęła, od ciosu ostrym narzędziem, próbując zasłonić męża własnym ciałem.
Na ścianie kościoła umieszczona jest tablica upamiętniająca pobyt w tym miejscu 01 lipca 1955 roku Ks. Karola Wojtyły w ramach pieszej wędrówki po Ziemi Kłodzkiej
Po zwiedzeniu Kaplicy Czaszek trzeba zobaczyć wnętrze kościoła św. Bartłomieja Apostoła.
Kościół ma swoje początki w XIVw. Został zniszczony podczas wojen husyckich, i odbudowany wXVI wieku. Obecny barokowy wystrój pochodzi z drugiej połowie xviii w. Ołtarze boczne oraz ambonę wykonał rzeźbiarzAlois Schmidt z Lądka Zdroju w roku 1930.
Wśród znanych osób związanych z Czermną jest Błogosławiony ks. Gerhard Hirchfelder który w latach 1932-1939 był wikarym w Czermnej. Zmarł w obozie koncentracyjnym w Dachau.
Gerhard Franziskus Johanes Hirschfelder ur. 17 lutego 1907 r. w Kłodzku, zm. 1 sierpnia 1942 r. w KL Dachau) – błogosławiony Kościoła katolickiego, niemiecki ksiądz katolicki, duszpasterz młodzieży związany z ziemią kłodzką, więzień KL Dachau i męczennik. W kazaniach otwarcie występował przeciw nazistom.Rozwijał katolickie organizacje młodzieżowe, które miały zapobiec szerzeniu się ideologii narodowosocjalistycznej.
