Podziemny Olkusz czyli Srebrne Miasto z Babą

Czy wiesz, że powiedzenie gdzie diabeł nie może, tam babę pośle narodziło się właśnie w Olkuszu? I nie dotyczy kobiety, a rzeki? Olkusz nazywany już w średniowieczu srebrnym miastem położony jest bowiem nad rzeką Babą, która, choć niewielka, mocno uprzykrzyła życie olkuskim gwarkom. Jeśli wierzyć legendzie, to sprawka Czarnoksiężnika Twardowskiego, który kazał diabłu zgromadzić wokół Olkusza wszystkie swoje skarby, a gdy mieszkańcy się o tym dowiedzieli i zaczęli te skarby spod ziemi wydobywać, diabeł nakazał Babie zalać podziemne chodniki i dać nauczkę gwarkom czyli olkuskim górnikom.

Tą legendę, jak i niezliczoną wprost ilość ciekawostek i sporą garść wiedzy o olkuskim górnictwie poznasz w najnowszej atrakcji miasta o tajemniczej nazwie Podziemny Olkusz. Jeszcze dla turystów nie jest udostępniona, ale będzie lada moment, prawdopodobnie w maju 2021. To dwie fantastycznie zaaranżowane podziemne trasy turystyczne na olkuskim Rynku, urządzone w piwnicach dawnego, średniowiecznego ratusza i starostwa. Niestety piękny i okazały ratusz dziś już nie istnieje, ale w czasach swej świetności był jednym z największych ratuszy w Polsce i rozmiarem przewyższał ten w Krakowie! A to dlatego, że olkuskie górnictwo ołowiu i srebra w średniowieczu kwitło. Pierwszą ordynację górniczą nadała już w 1374 roku Elżbieta Łokietkówna - siostra Kazimierza Wielkiego.

Podziemny Olkusz - multimedialna trasa budzi zachwyt

Nie będę się w tym miejscu rozpisywać nad historią górnictwa, pokrótce napisałam o niej w linku powyżej, tutaj przede wszystkim chcę Was zachęcić do odwiedzenia podziemi Olkusza, bo zdecydowanie warte są Waszej uwagi. Znamy Olkusz od lat, wszak to nasza ulubiona Jura, a dodatkowo to dla nas takie bratnie miasto, bo i my pochodzimy ze srebrnego miasta - Tarnowskich Gór. Ale dopiero nasza podróż w Podziemny Olkusz uświadomiła nam, jak znamienne są dzieje tego miasta, jak znaczące było tu górnictwo srebra i ołowiu, dużo wcześniej rozwinięte niż w Tarnowskich Górach. Olkusz zdecydowanie za mało jest rozsławiony wśród turystów i myślę, że nowoczesny Podziemny Olkusz to zmieni. Trasy nie są bardzo długie, ale dzięki licznym multimediom niosą zadziwiająco dużo informacji. Byliśmy naprawdę pozytywnie zaskoczeni, jak ciekawie można pokazać historię miasta, które wyrosło na srebrze i ołowiu. Można tu spędzić kilkadziesiąt minut, ale i kilka dobrych godzin, poznając interaktywne treści i zagłębiając się w interesujące zagadnienia.

Całość przygotowano w ten sposób, aby i dzieci znalazły tutaj coś dla siebie, np. kopaczka z historycznego herbu miasta w wielu miejscach po kliknięciu pozwoli im odkryć jakąś ciekawostkę 🙂 Klikania jest tutaj sporo, dzieciom na pewno przypadnie do gustu makieta Olkusza pod Ratuszem, na której można sobie właśnie kliknięciem podświetlić wybrany fragment Starego Miasta. Przyznam, że i nam dało to frajdę, bo czyż w każdym z nas nie tkwi trochę dziecka? Zaś na trasie pod starostwem uruchomiliśmy modele dawnych maszyn górniczych, przekonaliśmy się na własnych rękach, jak ciężki jest ołów i kilkoma klikami ułożyłam kafle na dawnym piecu 🙂 

Ponad tymi piwnicami stała kiedyś mennica królewska, a monety w niej wybijane zobaczyliśmy na ekspozycji. Czy wiesz, że za czasów króla Stefana Batorego ponad 60 procent wszystkich wybitych monet pochodziło właśnie z tej olkuskiej mennicy? Był to wówczas bardzo znaczący ośrodek wśród polskich miast.

Nie zdradzę Wam wszystkich sekretów, warto, byście sami je odkryli podczas zwiedzania olkuskich podziemi, co będzie możliwe niebawem. Trasę będzie można pokonać indywidualnie lub w grupie z przewodnikiem. Samodzielny spacer uprzyjemni i ułatwi aplikacja albo wypożyczony na miejscu bezpłatnie audiobook. A po eksploracji podziemi będzie można odwiedzić restaurację w starostwie, a przy dłuższym pobycie skorzystać z pokojów gościnnych. Zapowiadają się niezwykle klimatycznie 🙂 A po co zostać w Olkuszu na dłużej? Jest co najmniej kilka dobrych powodów, urokliwy rynek, stara, gotycka bazylika z cennymi organami, zrekonstruowana baszta będąca elementem, średniowiecznych murów miejskich, kilka naprawdę ciekawych muzeów z urzekającą ekspozycją afrykanistyczną czy jurajskimi skamieniałościami, gród Stary Olkusz no i zamek w pięknej jurajskiej scenerii. To oczywiście zamek Rabsztyn stojący ledwie 3 km od Starego Miasta Olkusza! I on ma być udostępniony wiosną dla turystów po długiej rewitalizacji. Daj się też porwać przygodzie i zaplanuj podróż do Olkusza, nie będziesz zawiedziony 🙂

My w ostatnim czasie już dwa razy daliśmy się porwać Olkuszowi, a to za sprawą Pana Jacka Sypienia z Punktu Informacji Turystycznej w Olkuszu - historyka, który nie tylko jest autorem kilku pozycji książkowych o tym regionie, ale też współtwórcą treści w Podziemnym Olkuszu. To między innymi jego zaangażowanie doprowadziło do powstania atrakcji w obecnej formie. Dziękujemy za zaproszenie 🙂

Informacje praktyczne

Podziemny Olkusz
Rynek, Olkusz
http://podziemnyolkusz.pl
Podziemna trasa pod dawnym Ratuszem
Podziemna trasa pod budynkiem Starostwa
Podziemny Olkusz będzie dostępny od wiosny 2021 (V/VI)
Bilety: wspólny bilet na obie trasy podziemne
Parking: bezpłatny na ulicach wokół Rynku
Obiektem zarządza MOK w Olkuszu
Zwiedzanie indywidualne lub z przewodnikiem w przypadku grup
Można zwiedzać z aplikacją lub na miejscu pożyczyć bezpłatnie audiobook