Armenia 2013 - Zabytki Erywania
11.09.2013.
Zwiedzanie Erywania. Podczas objazdu zwiedzamy centrum sportowe i koncertowe, most Kievyan, aleja Baghramyan, pałac prezydenta, Akademia Nauki, gmach parlamentu, budynek opery, pomnik jadącego na koniu bohatera literackiego Dawida z Sasoun, katedra ormiańska św. Jerzego. Zwiedzanie Muzeum Matenedaran. Najważniejsze erewańskie muzeum - nie tylko ze względu na prezentowaną kolekcję, lecz również, a zwłaszcza, ze względu na jego ogromne znaczenie, jako strażnika kultury pisanej Armenii. Ogromny, budynek wcina się głęboko w zbocze, a zabezpieczenie stalowymi drzwiami nadało mu jednocześnie funkcję schronu dla kolekcji na wypadek nuklearnej zagłady. Hol wejściowy ozdobiony jest mozaiką przedstawiającą bitwę na równinie Awarajr, główną klatkę schodową zdobią freski ze scenami z armeńskiej historii. Zwiedzającym udostępniona jest tylko jedna sala wystawowa ( m.in. z XVII-wiecznym listem w języku polskim oraz bardzo ciekawym podręcznikiem do geometrii w języku arabskim). Pozostałe pomieszczenia są magazynem ponad 17 tyś. manuskryptów w wielu językach - dostępnych jedynie za specjalnym zezwoleniem. Postój przy Tsitsernakaberd - pomniku upamiętniającego ludobójstwo Ormian przez Turków w 1915 roku. Zwiedzanie Muzeum Historycznego. Potem przejazd do Echmiadzin i zwiedzanie rezydencji najwyższego patriarchy Armenii – Katolikosa, katedry z III w. Miasto leży w regionie Armawir, ok.20 km na zachód od Erewanu. Katedra w Eczmiadzynie jest najstarszą chrześcijańską świątynią w Armenii. Wybudowana została w latach 301-303 przez św. Grzegorza Oświeciciela, założyciela Kościoła ormiańskiego, tuż obok królewskiego pałacu, w miejscu zniszczonej pogańskiej bazyliki. Klasztor, który został wybudowany dookoła świątyni, jest siedzibą katolikosa - głowy Kościoła ormiańskiego. Katedra miała kształt bazyliki, natomiast podczas przebudowy pod koniec V w. uzyskała rzut prostokątny z czteroapsydowym krzyżem i prostokątnymi dobudowami do niego. Budynek posiadał pięć kopuł. W VII w. apsydy zostały wysunięte poza obrys prostokąta, co nadało budowli charakterystyczny wygląd świątyni na planie krzyża z kopułą umieszczoną centralnie. Ze starej bazyliki pozo stały jedynie małe, różnokolorowe kostki w apsydzie głównej oraz podstawy czterech pylonów, które pełniły funkcję wewnętrznych podpór budynku z centralnie zlokalizowaną kopułą. Był to jeden z najstarszych kościołów chrześcijańskich tego typu, odgrywający ogromną rolę w rozwoju stylu koncentrycznych świątyń okresu wczesnochrześcijańskiego w Armenii oraz pozwalający ustalić źródło i klasyfikację ich typów. Wśród zbiorów muzeum na szczególną uwagę zasługują wspaniałe kościelne stroje haftowane złotem i perłami, drukowane zasłony, haftowane narzuty, krzyże, pastorały, różne typy rytualnych naczyń ze złota, srebra i kości słoniowej przyozdobionych klejnotami. Większość z tych okazów datuje się na XVII-XIX w., znaleźć jednak można również i starsze. W kolekcji muzealnej znajduje się np. X-wieczny krzyż z monasteru HawucTar - jedna z najstarszych drewnianych płaskorzeźb w Armenii. Najcenniejszym eczmiadzyńskich manuskryptów jest światowej sła¬wy Eczmiadzyńska Ewangelia z 989 r., aktualnie przechowywana w muzeum Matenadaran. Miniatury na początku manuskryptu, pochodzące z końca X w., odznaczają się żywymi kolorami, gładkością i delikatnością ornamentyki oraz realistycznym przedstawieniem ptaków i roślin. Nato-miast wykonana z kości słoniowej oprawa manuskryptu jest wspaniałym przykładem sztuki bizantyjskiej - rzeźbienia z VI-VII w. ukazują sceny z Ewangelii, a u góry okładki przedstawieni są aniołowie niosący krzyż w otoczeniu wieńca. Kościół św. Hripsime, świątynia stanowi jeden z najświetniejszych zabytków ormiańskiej architektury okresu klasycznego. Bryła budowli z centralnie umieszczoną kopułą zlokalizowana jest na niewielkim podwyższeniu we wschodniej części Eczmiadzynu. Kościół św. Hripsime, ukończony w 618 r., jest żywym przykładem budowli wyróżniającej się jednością układu i dekoracji, w której system centralnej kopuły został doprowadzony do perfekcji. W 1790 r. do kościoła dobudowano dwukondygnacyjną wieżę dzwonniczą z ośmiokolumienkową dzwonnicą. Przejazd do świątyni Zvartnoc z VII n.e. Niedaleko Eczmiadzynu położona jest również katedra Zwartnoc. To posiadający ogromną wartość architektoniczną, choć aktualnie w ruinie, kompleks budynków wzniesio¬nych w połowie VII w. Składał się on ze świątyni św. Grzegorza (zwanej także po prostu Zwartnoc) i pałacu katolikosa Nersesa III, zwanego Budowniczym. Świątynia Zwartnoc, wybudowana, jako główna ormiańska katedra w latach 641-661, miała przyćmić swoją potęgą katedrę w Eczmiadzynie. Zgodnie z przekazami, Zwartnoc leżała już w gruzach w X w. Niestety przekaz nie podaje przyczyny zniszczenia budynku, najprawdopodobniej jednak było to trzęsienie ziemi w 930 r. Niemniej, nawet w ruinie Zwartnoc robi imponujące wrażenie. Do dziś prze trwały jedynie dolne części murów oraz poszczególnych elementów świątyni, istnieją jednak różne teorie i wyobrażenia jak świątynia mogła wyglądać zaraz po wybudowaniu. Wizyta w fabryce brandy – degustacja. Kolacja w restauracji z kameralnym koncertem. Spacer wieczorny od budynku opery do Palcu Rewolucji.
